آیا تابه‌حال به این فکر کرده‌اید که ماساژ ترکیبی چیست؟
ماساژ ترکیبی یا تلفیقی، ادغام هنرمندانهٔ چند تکنیک ماساژ است! این ماساژ که معمولاً شامل دو یا چند سبک درمانی است، یک رویکرد نوآورانه در ماساژ درمانی محسوب می‌شود که به‌دلیل استفاده از آن توسط بسیاری از ورزشکاران، محبوبیت زیادی به دست آورده است.
درمان‌گران با استفاده از سبک‌های ماساژ تلفیقی، به بهبود طیف گسترده‌ای از مشکلات جسمی و روانی کمک می‌کنند. هدف برخی از تکنیک‌های ماساژ، آرامش عضلانی است؛ در حالی که برخی از تکنیک‌های دیگر به تحریک ماهیچه‌ها کمک می‌کنند.
در این مطلب به بررسی ماهیت یک ماساژ ترکیبی و مزایای فوق‌العادهٔ آن می‌پردازیم.
ماساژ ترکیبی (تلفیقی) چیست؟
در روش ماساژ ترکیبی که به‌عنوان «ماساژ تلفیقی» نیز شناخته می‌شود، تکنیک‌های مختلف ماساژدرمانی (بافت عمیق، سوئدی، تایلندی و…) با یکدیگر ادغام می‌شوند تا نیازهای منحصربه‌فرد مراجعان را برطرف کنند. در این تکنیک، درمان‌گر با استفاده از فشار ملایم روی عضلات و کشش‌های فعال، به آرامش و تسکین درد افراد کمک میکند.
انواع ماساژ ترکیبی چیست؟
ماساژدرمان‌گر میتواند با استفاده از ماساژ ترکیبی، به بهبود طیف وسیعی از عوامل استرس‌زای فیزیکی کمک کرده و هر جلسهٔ درمانی را براساس نیازهای مشتری سفارشی کند. برخی از مهم‌ترین تکنیک‌هایی که در جلسات ماساژ ترکیبی استفاده می‌شوند، عبارت‌اند از:
ماساژ سوئدی (Swedish Massage)
ماساژ سوئدی یکی از رایج‌ترین تکنیک‌های ماساژ در دنیای غرب به شمار می‌رود. این تکنیک، همان تصویری است که اغلب مردم از یک ماساژ کلاسیک دارند! هدف اصلی ماساژ سوئدی، آرام‌کردن بدن و ذهن و رهاسازی خفیف تنش عضلانی است.
درمان‌گر در این تکنیک، ترکیبی از ضربات سبک و سنگین موزون را با هدف شل‌کردن بافت‌های عضلانی و افزایش جریان خون به قلب انجام می‌دهد. این ماساژ میتواند در کاهش فشار خون، بهبود اختلالات خلقی، کاهش درد و علائم اختلال اضطراب عمومی (GAD) مؤثر باشد.
ماساژ سوئدی، یک ماساژ تمام‌بدن است. در هر جلسهٔ درمانی، ۵ تکنیک اساسی با هم ترکیب می‌شوند که هرکدام، مزیت منحصربه‌فردی برای مراجع دارند:
- افلوراژ (Effleurage): شامل نوازش بدن با شدت‌های مختلف برای شل‌شدن عضلات و بافت‌های نرم است. این تکنیک معمولاً در ابتدای ماساژ و برای آرامش و شل‌شدن بدن انجام می‌شود.
- ورزدادن پتریساژ (Petrissage kneading): فشار مورداستفاده در این تکنیک، کمی بیشتر از افلوراژ است؛ اما با درنظرگرفتن راحتی مراجع انجام می‌شود. درمان‌گر در این تکنیک، قسمت‌های مختلف بدن را ورز و به‌آرامی در حرکات دایره‌ای فشار می‌دهد.
- ضربه‌درمانی (Tapotement): این تکنیک شامل ضربه‌زدن ریتمیک روی بدن است و به افزایش جریان خون در بافت‌های سراسر بدن کمک میکند.
- اصطکاک (Friction): در این تکنیک، درمان‌گر از دست‌ها، ساعد و حتی آرنج‌های خود برای مالش بدن و گرم‌کردن بافت‌ها استفاده میکند.
- لرزش (Vibration): این تکنیک شامل لرزش ریتمیک کنترل‌شدهٔ بدن است و برای از بین بردن تنش استفاده می‌شود.
ماساژ بافت عمیق (Deep Tissue Massage)
ماساژ بافت عمیق، لایه‌های داخلی عضلات و بافت‌های اطراف را موردهدف قرار می‌دهد. این تکنیک، عمدتاً برای درمان مشکلات اسکلتی-عضلانی (کشیدگی‌ها و آسیب‌های ورزشی) به کار می‌رود؛ به‌طوری که در آن با استفاده از ضربات آهسته و عمیق، فشار مداومی روی لایه‌های داخلی ماهیچه‌ها و بافت‌های هم‌بند اعمال می‌شود. ماساژ بافت عمیق، مزایای زیادی دارد:
- شکستن بافت اسکار که پس از آسیب ایجاد می‌شود؛
- کاهش تنش در ماهیچه‌ها و بافت‌ها؛
- بهبود سریع‌تر با افزایش جریان خون و کاهش التهاب؛
- کاهش درد کمر؛
- کاهش فشار خون.
ماساژ شیاتسو (Shiatsu)
ریشهٔ شیاتسو، به مفهوم «چی» برمی‌گردد. در طب سنتی چینی، چی نیرویی حیاتی است که تمام فعالیت‌های زندگی را هدایت میکند. براساس این مفهوم، سلامتی افراد زمانی اتفاق می‌افتد که چی بدون مانع حرکت کند. زمانی که چی بدن کم یا مسدود شود، علائمی مانند بدن‌درد، سردرد و مشکلات گوارشی در فرد ظاهر می‌شود.
ماساژ شیاتسو یا همان «فشار انگشت»، تکنیکی است که منشأ ژاپنی دارد. در این تکنیک با استفاده از فشار مستقیم دست‌ها، شست‌ها و پاها به نقاط یا کانال‌های مختلف بدن مراجع (به‌صورت ریتمیک)، جریان انرژی او متعادل می‌شود.
متخصصان مراقبت‌های بهداشتی، شیاتسو را به‌عنوان یک شکل اصلاح‌شده از طب فشاری می‌شناسند؛ یک تکنیک درمانی که شامل فشاردادن نقاط خاصی از بدن برای کاهش تنش و خستگی با بهبود گردش خون و لنف است. برخی از مشکلاتی که ممکن است توسط تکنیک شیاتسو بهبود پیدا کند، عبارت‌اند از:
- وضعیت بدنی ضعیف؛
- مشکلات مفصلی (مانند آرتریت)؛
- درد عضلات؛
- اختلالات گوارشی و روده‌ای؛
- آسیب‌های ورزشی؛
- آسم؛
- تب یونجه؛
- سرماخوردگی مداوم؛
- مشکلات پوستی؛
- سیاتیک؛
- درد مزمن؛
- خستگی مداوم؛
- تنش عضلانی؛
- سینوزیت؛
- برونشیت؛
- اضطراب؛
- افسردگی؛
- بی‌خوابی؛
- سندرم پیش از قاعدگی؛
- میل جنسی کم.
بازتاب‌درمانی (Reflexology)
این تکنیک شامل اعمال فشار به نقاط خاصی از دست‌ها، پاها و گوش‌های مراجع برای تحریک مکانیسم‌های درمانی بدن او است. بازتاب‌درمانی مبتنی بر این نظریه است که نقاط نام‌برده از بدن شما به اندام‌ها و سیستم‌های خاصی متصل هستند. رفلکسولوژیست‌ها باور دارند که اعمال فشار به این قسمت‌ها میتواند به آرام‌کردن سیستم عصبی مرکزی، کاهش درد، بهبود خلق‌وخو، کاهش استرس و افزایش آرامش بدن کمک کند.
نحوه انجام ماساژ ترکیبی چیست؟
اگر درمان‌گر به‌صورت تصادفی از تکنیک‌های ماساژ استفاده کند، نمی‌تواند انتظار داشته باشد که بدن مراجع او به درمان پاسخ دهد. ماساژ تلفیقی فرآیندی کاملاً ساختاریافته و روشی گام‌به‌گام است که برای آرامش عضلانی، رهایی از تنش، تسکین درد و بهبود جریان انرژی انجام می‌شود.
قدم اول؛ مشاوره
از آن‌جا که همهٔ مراجعان نیازهای خاص خود را دارند، بهتر است که قبل از رزرو نوبت ماساژ ترکیبی خود، با یک درمان‌گر مشورت کنید. در طول یک جلسهٔ مشاوره، درمان‌گر از شما سؤالاتی در زمینه‌های مختلف می‌پرسد؛ برای مثال:
- سابقهٔ پزشکی و وضعیت عمومی سلامتی؛
- سبک زندگی (اعتیاد یا رژیم‌های غذایی)؛
- سطح استرس؛
- عضلات یا مفاصل دردناک؛
- انتظارات و ترجیحات شما از ماساژدرمانی.
درمان‌گر پس از تمام این پرسش‌ها و پاسخ‌ها، تصمیم می‌گیرد که چه تکنیک‌هایی برای جلسات ماساژ تلفیقی شما مناسب است و براساس نیازتان، هر تکنیک باید در چند جلسه انجام شود.
قدم دوم؛ ماساژ سوئدی برای گرم‌کردن بدن
بعد از مشاوره، جلسهٔ درمانی با تکنیک افلوراژ از ماساژ سوئدی شروع می‌شود تا بدن شما برای سایر تکنیک‌های شدیدتر گرم شود. ماساژ سوئدی با آماده‌کردن ماهیچه‌ها برای ماساژ بافت عمیق، بدن را آماده میکند. در این تکنیک، درمان‌گر ضربات لغزنده و طولانی را به‌مدت ۵ الی ۱۰ دقیقه اعمال میکند تا روغن ماساژ روی بدن پخش و بافت‌های عضلانی نرم شود.
قدم سوم؛ ماساژ بافت عمیق
هنگامی که ماهیچه‌های سطحی بدن شما به‌طور کلی گرم و آرام شده باشند، درمان‌گر جلسهٔ ماساژ تلفیقی را با استفاده از تکنیک‌های بافت عمیق پیش می‌برد. بسته به میزان تنش، ضربات ورزدادن به‌مدت ۵ الی ۱۰ دقیقه اعمال می‌شود.
قدم چهارم؛ شیاتسو و بازتاب‌درمانی
براساس اطلاعات ارائه‌شده در طول جلسهٔ مشاورهٔ اولیه، ممکن است که درمان‌گر از تکنیک‌های شیاتسو و بازتاب‌درمانی در جلسات شما استفاده کند. اگر اضطراب بیش‌ازاندازه‌ای دارید، شیاتسو بهترین تکنیک برای متعادل‌کردن جریان انرژی در بدن شما خواهد بود.
همچنین اگر همیشه احساس خستگی می کنید و مشکلاتی مرتبط با گردش خون و عضلات خود دارید، می‌توانید از مزایای رفلکسولوژی استفاده کنید. درمان‌گر هر یک از این تکنیک‌ها را نیز به‌مدت ۵ الی ۱۰ دقیقه روی بدن شما اعمال میکند.
قدم پنجم؛ سردکردن
پس از اتمام تکنیک‌های ماساژ ترکیبی، درمان‌گر با استفاده از تکنیک افلوراژ به خنک‌شدن و آرام‌کردن بدن شما کمک میکند. در پایان هر جلسهٔ ماساژ، اعمال افلوراژ به‌مدت ۵ دقیقه بدن شما را خنک میکند و هرگونه تنش یا درد باقی‌مانده را از بین می‌برد.
قدم ششم؛ مراقبت‌های پس از درمان
درمان‌گر پس از پایان جلسات ماساژ تلفیقی، شما را از تنش‌های عضلانی، سفتی یا حساسیت‌های بدنتان آگاه میکند و همچنین چندین تکنیک کششی و درمانی را به شما آموزش می‌دهد تا در کنار سایر روش‌های خودمراقبتی انجام دهید.
مزایا و فواید انجام ماساژ ترکیبی چیست؟
هرکدام از تکنیک‌های ماساژدرمانی، مزایای مختلفی دارند؛ بنابراین، اثرات ماساژ تلفیقی بر بدن شما، ترکیبی از اثرات هرکدام از این تکنیک‌های مورداستفاده است. از مهم‌ترین مزایای ماساژ ترکیبی، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تسکین درد: ماساژ ترکیبی به کاهش تنش عضلانی و دردهای بدن، نرم‌کردن نقاط حساس و رفع کوتاهی عضله کمک میکند.
- کاهش استرس: تکنیک‌های تمدد اعصاب مورداستفاده در شروع و پایان هر جلسه، سطح هورمون‌های استرس را در بدن شما کاهش می‌دهد.
- افزایش احساس شادی: ماساژ تلفیقی میتواند با افزایش سطح سروتونین و اندورفین بدن، احساس سرخوشی را در مراجعان افزایش دهد.
- بهبود درمان: تکنیک‌های مورداستفاده در ماساژ ترکیبی با افزایش جریان خون در ناحیهٔ تحت‌درمان، روند بهبودی را تسریع میکند.
- آرام‌سازی عضلانی: ماساژ تلفیقی میتواند تنش و سفتی عضلانی بدن را برطرف کند.
- افزایش انرژی: این روش میتواند انرژی بدن را افزایش دهد و احساس تنبلی و خستگی همیشگی را از بین ببرد.
- افزایش انعطاف‌پذیری: رفع گره‌های عضلانی و تسکین سفتی و دردی، به انعطاف‌پذیری فرد کمک میکند.
کدام نواحی از بدن در ماساژ ترکیبی ماساژ داده می‌شود؟
در این تکنیک درمانی روی نواحی خاصی از بدن که همواره در حال فعالیت و در معرض تنش عضلانی است کار می‌شود؛ برای مثال:
۱) کمر و شانه‌ها
معمولاً افرادی که با کامپیوتر کار می‌کنند یا بیشتر وقت خود را در دفتر و جلوی میز می‌گذرانند، از تنش عضلانی در پشت و شانه‌هایشان رنج می‌برند. ماساژ سوئدی و تکنیک‌های ماساژ ترکیبی بافت عمیق در قسمت بالایی کمر و شانه، به شل‌شدن عضلات و کاهش تنش کمک می‌کنند.
۲) گردن
گردن‌درد ناشی از کار یا وضعیت نامناسب، مشکل رایج دیگری است که میتواند با استفاده از شیاتسو و ماساژ بافت عمیق بهبود پیدا کند.
۳) بازوان و دست‌ها
افرادی که همواره درگیر حرکاتی تکراری مانند تایپ یا نوشتن هستند، در معرض آسیب‌های استرس مکرر قرار دارند. بازتاب‌شناسی دست‌ها میتواند با فعال‌کردن مناطقی خاص، استرس ایجادشده در بازوها و دست‌ها به‌دلیل فعالیت‌های تکراری را کاهش دهد.
۴) پاها
یکی از مهم‌ترین تکنیک‌ها در ماساژ ترکیبی، رفلکسولوژی پا است. ماساژ پا میتواند علاوه بر آرام‌کردن پاهای شما، سایر ساختارها و اندام‌های بدن را نیز التیام ببخشد.
۵) پایین‌تنه
ورزشکاران یا کارگرانی که تمام روز را روی پاهای خود می‌گذرانند، از تنش و فشار عضلانی در ناحیهٔ باسن، ران یا ساق پا رنج می‌برند. تکنیک‌های ماساژ سوئدی و بافت عمیق معمولاً در قسمت پایین بدن اعمال می‌شود و سفتی و خستگی عضلانی در این نواحی را از بین می‌برد.
۶) سر
در اغلب جلسات ماساژدرمانی، سر و صورت شما نادیده گرفته می‌شود؛ اما این نواحی، اندام‌هایی هستند که تنش زیادی دارند. ماساژ ترکیبی با درمان پوست سر و صورت با استفاده از تکنیک‌های ملایم سوئدی و شیاتسو، به تسکین سردردهای مزمن کمک میکند.
هر چند وقت ماساژ ترکیبی داشته باشیم؟
برای این‌که تصمیم بگیرید که هر چند وقت یکبار به یک جلسه ماساژ تلفیقی نیاز دارید، باید عوامل زیادی مانند وضعیت سلامتی، بودجه، برنامهٔ کاری و اهداف خود را در نظر بگیرید.
وضعیت مناسب سلامتی
اگر وضعیت سلامت عمومی شما خوب است و فقط برای بهبود آرامش و احساس خوب به ماساژ ترکیبی نیاز دارید، می‌توانید برای کاهش استرس و حفظ تعادل بدن خود، هر ماه یک جلسه ماساژ بگیرید.
اضطراب مزمن
اگر از سطح بالای اضطراب رنج می‌برید، بیشتر به ماساژ ترکیبی نیاز دارید. رزرو یک جلسهٔ درمانی بعد از ۱۰ تا ۱۴ روز میتواند به کسانی که با خستگی، استرس و اضطراب دست‌وپنجه نرم می کنند، کمک کند.
دردهای مزمن و مشکلات خاص
اگر می‌خواهید که به‌جز روش‌های دارویی، از تکنیک‌های دیگری برای درمان دردهای مزمن ناشی از شرایطی مانند میگرن، سیاتیک یا… استفاده کنید، خوب است که هفته‌ای یکبار سراغ جلسات ماساژ تلفیقی بروید.
تمرینات ورزشی و ریکاوری
ممکن است که ورزشکاران هر ۲ روز یکبار به یک جلسهٔ ماساژ ترکیبی نیاز داشته باشند. این جلسات را می‌توان با جلسات تمرینی یا بعد از آسیب‌دیدگی برنامه‌ریزی کرد.
جمع‌بندی
ماساژ ترکیبی رویکردی جامع و نوآورانه با استفاده از تکنیک‌های مختلف ماساژ سنتی است که اثرات مفیدی برای سلامت افراد دارد. درمان‌گران می توانند با ارزیابی نیازهای مراجعان در جلسهٔ مشاوره، جلسات درمانی را براساس اهداف آن‌ها سفارشی کنند.
سؤالات متداول
۱. چه کسی میتواند ماساژ ترکیبی انجام دهد؟
ماساژدرمان‌گری که مجوز دارد و تکنیک‌های مختلف ماساژ را یاد گرفته است، می تواند ماساژ ترکیبی انجام دهد.
۲. قیمت ماساژ تلفیقی چقدر است؟
قیمت یک جلسهٔ ماساژ ترکیبی میتواند بسته به مدت‌زمان جلسه، تجربهٔ درمان‌گر و مکان ماساژ متغیر باشد.
۳. ماساژ ترکیبی چقدر طول می‌کشد؟
مدت‌زمان یک جلسهٔ ماساژ ترکیبی میتواند از ۳۰ تا ۶۰ دقیقه متغیر باشد.
۴. موارد منع مصرف ماساژ ترکیبی چیست؟
اگر از هرگونه عفونت پوستی، زخم باز، پوکی استخوان، مشکلات پوستی یا قلبی-عروقی برخوردارید، از انجام ماساژ تلفیقی خودداری کنید.
